Định typ HLA dựa trên nguyên lý phản ứng PCR

By Bs. Tuấn / In / Reply
Phản ứng PCR dùng để khuếch đại một đoạn DNA ngắn hay một phần của gien, đoạn DNA có thể lên đến 10kb (1000 cặp base). Phản ứng PCR cần rất nhiều thành phần: DNA mẫu, cặp mồi (Primer), Nucleotides (nguyên liệu cho DNA-polymerase xây dựng DNA mới), dung dịch đệm cung cấp môi trường cho DNA-polymerase. Phản ứng PCR được thực hiện trong chu kỳ nhiệt, là máy đun nóng và làm nguội ống phản ứng.
Đoạn DNA cần khuếch đại được xác định bằng mồi chọn lọc, mồi là những đoạn DNA nhân tạo ngắn không quá 50 nucleotides, nó phù hợp một cách chính xác ở điểm bắt đầu và kết thúc của DNA cần khuếch đại, nó gắn chặt với DNA mẫu ở điểm khởi đầu và điểm kết thúc. Nơi mà DNA-polymerase nối và bắt đầu quá trình tổng hợp sợi DNA mới. Quy trình PCR gồm 20-30 chu kỳ, mỗi chu kỳ gồm 3 bước (biến tính, gắn mồi, kéo dài). Cuối cùng nhận biết sản phẩm PCR qua việc sử dụng sắc ký gen agarose, là phương pháp bao gồm việc nhỏ mẫu sản phẩm PCR của DNA vào bản gel sau đó chạy điện di. Các đoạn DNA nhỏ hơn sẽ di chuyển nhanh hơn các đoạn lớn từ cực âm đến cực dương, kích thước của sản phẩm PCR có thể được xác định bằng việc so sánh với thang chuẩn, thang này có chứa các DNA đã biết kích thước trước cũng nằm trong gel.
Phương pháp định typ dựa trên nguyên lý phản ứng PCR về bản chất chính là đi  xác định các gien đã mã hoá các phân tử HLA (vì vậy phương pháp này còn được gọi là định typ DNA), thực hiện bằng cách sử dụng các cặp mồi đặc hiệu với các gien cần quan tâm, thông qua phản ứng PCR để khuếch đại các đoạn gien này, và sau đó xác định sự có mặt của đoạn gien đó. Bản điện di trong trường hợp này có 96 giếng, đã chứa sẵn các cặp mồi đặc hiệu cho từng đoạn gien. Nếu trong DNA của một người nào đó có đoạn gien mà ta cần quan tâm thì đoạn gen đó sẽ được khuếch đại nhờ mồi đặc hiệu, lúc đó ta nói rằng phản ứng dương tính. Phương pháp dựa trên nguyên lý phản ứng PCR tỏ ra có nhiều ưu điểm vượt trội như: độ chính xác cao ít xảy ra hiện tượng dương tính giả, rút ngắn thời gian định typ và xác định được nhiều locus HLA-A, -B, -C và D (DQ, DR...). Dưới đây là hình ảnh mô tả nguyên lý kỹ thuật PCR-SSP (Polymerase Chain Rection - Sequence Specific Primers) hay phản ứng polymerase với những mồi có trình tự đặc hiệu, định typ HLA mục đích sử dụng trong lâm sàng chọn người cho và người nhận tạng.
(Hiện tại labo Miễn dịch, Trung tâm công nghệ cao, Học viện quân y đang tiến hành định typ HLA theo phương pháp này, để biết thêm thông tin chi tiết xin vui lòng liên hệ trực tiếp qua điện thoại).
BS. Tuấn












Comments are closed.